همه چیز درباره افت فشار خون بعد از مصرف غذا

افت فشار خون بعد از غذا در واقع افت ناگهانی فشار خون بعد از غذا است و معمولاً در بزرگسالان مسن تر اتفاق می‌افتد. احساس سرگیجه و سبک شدن سر بعد از غذا می‌تواند از نشانه های افت فشار خون باشد. از دیگر نشانه های آن می توان به تاری دید، ضربان قلب بالا، احساس تهوع، ضعف عمومی و غش اشاره کرد.

اگر بعد از خوردن غذا این نشانه ها را داشتید، سعی کنید که بنشینید یا دراز بکشید و پاهایتان به سمت بالا باشد و کمی آب بنوشید.

این علامت ها معمولاً بعد از گذشت چند دقیقه از بین خواهند رفت.هضم غذا یک پروسه پیچیده است که در واقع همکاری بین دستگاه گوارش، دستگاه عصبی و جریان خون است.

بعد از خوردن غذا بخش عمده ی جریان خون به سمت معده و روده ی کوچک می‌رود. برای جبران این تغییر مسیر، قلب شروع می‌کند به تندتر زدن و با سرعت بیشتری خون را پمپاژ می‌کند.

به این ترتیب رسیدن خون کافی به مغز، پاها و بقیه اعضا ادامه پیدا می‌کند. در بعضی از افراد، این هماهنگی بین قلب و رگ های خونی به درستی انجام نمی شود و این مسأله باعث می‌شود جریان خون بعد از صرف غذا در بقیه جاها به جز سیستم گوارش کاهش یابد.

این کاهش جریان در سر، خود را به صورت سرگیجه ناگهانی و سبکی در سر نشان می‌دهد. افت فشار بعد از صرف غذا می تواند در بعضی از افراد باعث افتادن و غش کردن شود.حتی در بعضی موارد می تواند سبب درد های آنژینی در قفسه سینه گردد و تاری دید و حالت تهوع ایجاد کند.

در برخی موارد گزارش شده است که این افت فشار به علت نرسیدن خون کافی به مغز می تواند باعث سکته های کوچک مغزی شود که به آن حمله های ایسکمیک گذرا (Transient ischemic attack) می گویند.

بعضی از افراد به صورت ژنتیکی مستعد افت فشار بعد از غذا هستند. در بقیه ی افراد این افت فشار ممکن است بعد از یک سکته ی مغزی، یک تصادف یا در اثر هرگونه ضربه یا آسیب به اعصاب یا گیرنده های فشار خون ایجاد گردد.

اغلب مشکل اصلی بالا بودن فشار خون است که باعث می شود شریان ها سفت و سخت شوند و زمانی که غذا می خوریم و قلب می خواهد با سرعت بیشتری خون را به سایر اعضا برساند، این سفت بودن شریان ها کار را دشوار می کند. به همین علت است که این افت فشار بعد از غذا اغلب در بزرگسالان مسن دیده می شود. نقص در سنسورهای فشار خون در شریان ها یا در گیرنده های معده نیز باعث افت فشار بعد از غذا خوردن می شود.

این مورد را در بیماران دیابتی، افراد مبتلا به پارکینسون و دیگر نواقص سیستم عصبی می توانیم ببینیم.

در بعضی موارد بیماری های زمینه ای مثل اختلالات عملکرد تیروئید و بیماری های قلبی و کلیوی نیز این حالت را ایجاد می کنند.

چگونه از احساس سرگیجه بعداز خوردن غذا جلوگیری کنیم؟ هنوز یک درمان قطعی برای درمان افت فشار بعد از غذا کشف نشده است؛ اما یکسری تغییرات در شیوه ی زندگی می تواند از بروز این مشکل تا حد زیادی جلوگیری کند.

• در رسوم سنتی ایرانی به خوردن کمی نمک قبل از غذا توصیه نشده است،  احتمالاً احتباس آب به دنبال مصرف نمک می تواند در پیشگیری از افت فشار بعد از غذا نقش پیشگیرانه داشته باشد که البته اثبات آن از نظر علمی قابل بحث است.
• 15 دقیقه قبل از مصرف هر وعده غذایی 5/. لیتر آب بنوشید.
• وعده های غذایی سنگین و پرحجم بیشتر شما را مستعد افت فشار خون بعد از غذا می کنند. بهترین کار این است که وعده های اصلی غذا خود  را از 3 به 6 وعده ی کوچک تغییر دهید.
• کاهش مصرف قندهای ساده و کربوهیدرات های ساده. نان سفید  و دیگر غذاهایی که با آرد تصفیه شده درست شده اند، برنج سفید، سیب زمینی و سبزیجات شیرین، بسیار سریع از معده به سمت روده ی باریک حرکت می کنند، این انتقال سریع منجر به افت فشار خون بعد از خوردن این مواد غذایی می شود. قطع کردن این مواد غذایی و در عوض مصرف مواد غذایی که آهسته هضم می شوند، مثل غلات کامل،حبوبات ،پروتئین ها و روغن های سالم می تواند به شما کمک کند تا بعد از صرف غذا دچار افت فشار خون نشوید.
• فشار خون معمولاً 30 تا 60 دقیقه بعد از مصرف غذا به پایین ترین حد خود می رسد. نشستن یا دراز کشیدن به مدت یکساعت بعد از صرف غذا یکی دیگر از راه هایی است که از افت فشار خون بعد از غذا جلوگیری می کند. البته در افرادی که سابقه ریفلاکس دارند دراز کشیدن بعد از صرف غذا اصلا توصیه نمی‌شود. اگر لازم است بعد از غذا تحرک داشته باشید ، لطفاً مراقب باشید و به علائم خود آگاهی کامل داشته باشید.
• خوردن سریع غذا نیز ممکن است باعث ایجاد این حالت شود. خوردن سریع غذا دستگاه گوارش را ملزم می سازد که فرآیند هضم غذا را تسریع بخشد و قلب خون بیشتری را به معده پمپاژ کند و در نتیجه خون کمتری به مغز برسد.
• بسیاری از قرص ها و مکمل ها برای درمان این افت فشار ساخته شده اند. شامل: قرص های کافئین ،گوارگام (فیبر محلول در آب)، ریشه شیرین بیان که با تأثیر روی غده ی فوق کلیه فشارخون را تنظیم می‌کند و به صورت چای، قرص و کپسول وجود دارد.
• اگر از داروهای دیگر فشارخون و یا رقیق کننده های خون استفاده می کنید از شیرین بیان استفاده نکنید.
• آکاربوز که یک داروی دیابت است فرآیند هضم کربوهیدرات ها را کند می کند می تواند تا حدی موثر باشد.
• اما در تست های بالینی در واقع هیچکدام از این داروها و مکمل ها آنقدرها مؤثر نیستند. اگر دچار افت فشار خون بعد از  صرف غذا هستید حتماً با پزشک خود مشورت کنید چون افت فشار خون گاهی به اندازه پرفشاری خون اهمیت دارد.