غربالگری سرطان سینه

سرطان پستان شایع ترین سرطان در زنان به شمار می آید.

به طور تقریبی از هر 8 زن امکان ابتلای یک نفر به سرطان سینه وجود دارد.در زنان سفید پوست این احتمال اندکی بیشتر است.

در سرطان سینه، بعضی از سلول های خود سینه از حالت منظم و عادی چرخه ی سلولی خارج می شوند و رشد و تقسیم غیر عادی پیدا می کنند و غده ها و توده های کوچکی تولید می کنند.

این توده های غیر عادی به مرور زمان بزرگ می شوند و غده های سرطانی ایجاد می کنند و نواحی اطراف خود را درگیر می کنند.اگر سرطان سینه به موقع تشخیص داده شود قابل درمان است در غیر اینصورت احتمال مرگ و میر بسیار بالا است.به طور کلی خانم های بالای 50 سال بیشتر مستعد ابتلا به سرطان سینه هستند اما این سرطان در خانم های جوان هم اتفاق می افتد.

زنان افریقایی-امریکایی بیشتر از سفید پوستان مستعد ابتلا به سرطان پستان قبل از سن یائسگی هستند.

پروتز پستان

در گذشته نسل های قدیم پروتزهای سینه باعث افزایش سرطان سینه می شد ولی نسل های جدید بافت های مصنوعی سیلیکونی احتمال ابتلا به سرطان سینه را افزایش نمی دهند.

ریسک فاکتورهای سرطان سینه

1. سابقه خانوادگی: زنی که مادر، خواهر یا دخترش مبتلا به سرطان سینه بوده باشد 3-2 برابر بیشتر نسبت به افراد عادی مستعد ابتلا به سرطان سینه است.

2. سابقه داشتن تومور یا سرطان خوش خیم سینه: اگر فردی دچار سرطان یا تومور خوش خیم سینه در گذشته باشد، احتمال اینکه بعداً به سرطان بدخیم سینه مبتلا شود بیشتر است.

3. استروژن تراپی یا HRT (Hormone Replacement Therapy): ارتباط بین سطح استروژن و ابتلا به سرطان سینه کاملاً مشخص شده است.زنانی که در طول عمرشان در معرض سطح بالای استروژن قرار گرفته اند شانس بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه را دارند.در یائسگی ترشح استروژن کاهش می یابد و باعث بروز عوارضی مانند گرگرفتگی و خشکی واژن و پوکی استخوان در خانم های یائسه می شود.در گذشته از استروژن تراپی برای کاهش این عوارض استفاده می شد اما دیده شد که این سطح بالای استروژن سبب ایجاد سرطان سینه در خانم های یائسه می شود.

4. سن اولین قائدگی: دخترانی که اولین پریود آنها قبل از سن 12 سالگی است بیشتر در معرض ابتلا به سرطان پستان قرار دارند.

5. سن اولین زایمان: زنانی که هرگز بچه دار نشده اند یا زنانی که اولین زایمان آنها بعد از 35 سالگی بوده است در معرض خطر بیشتری هستند.احتمالاً حاملگی در زیر سن 35 سالگی تغییراتی را در بافت پستان ایجاد می کند که پستان را نسبت به سرطان مقاوم می سازد.در واقع سلول های پستان به گونه ای بالغ می شوند که احتمال بروز تغییرات سرطانی در سنین بالاتر و بعد از یائسگی در آنها کمتر خواهد بود.

6. سن شروع یائسگی: برخلاف تصور عامه، هرچه فردی دیرتر یائسه شود، در خطر ابتلای بیشتری به سرطان سینه است.

7. قرص های جلوگیری از بارداری: ترکیب اصلی این قرص ها هورمون های استروژن و پروژسترون است.برخی مطالعات نشان داده است که مصرف طولانی مدت این قرص ها برای مدت بیش از 5-4 سال ممکن است خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد اما هنوز قطعی نیست.

8. سن: با افزایش سن خانم ها، ریسک ابتلا به سرطان سینه افزایش می یابد.3/2 سرطان های بدخیم سینه در سن بالای 55 سال در خانم ها اتفاق می افتد.

9. قرار گرفتن در معرض اشعه x و رادیو تراپی: رادیو تراپی قبل از سن 30 سالگی به علت سرطان های دیگر مثل لنفوم های هوچکین و غیر هوچکین.

10. نژاد: زنان سفید پوست کمی بیشتر نسبت به زنان افریقایی-امریکایی-اسپانیایی و آسیایی احتمال ابتلا به سرطان پستان را دارند.اما سرطان سینه در زنان افریقایی امریکایی شدید تر و بدخیم تر است و حتی در سنین پایین تر Stage های بالای سرطانی در آنها دیده می شود.

11. چاق بودن و داشتن اضافه وزن: افراد چاق و دارای اضافه وزن نسبت به افراد دارای وزن نرمال، در معرض بیشتری به ابتلا به سرطان سینه هستند به خصوص بعد از زمان یائسگی.اضافه وزن حتی می تواند در خانمی که مبتلا به سرطان سینه بوده است سبب عود مجدد این سرطان شود.

12. شیردهی: شیردهی می تواند ریسک سرطان سینه را کاهش دهد.به خصوص اگر مادر به شیرخوار خود بیش از یکسال شیر بدهد.

13. سیگار و نوشیدنی های الکلی ریسک ابتلا به سرطان پستان را به شدت افزایش می دهند.

14. سینه هایی با بافت منسجم و متراکم: تحقیقات نشان داده است که زنانی که دارای سینه هایی با بافت متراکم هستند 6 برابر بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار دارند.هم چنین این افراد به هنگام ماموگرافی ممکن است نتوانند برایشان درست تشخیص دهند.

15. عدم تحرک و تمرینات ورزشی مناسب: زندگی امروزه و عدم تحرک کافی در روز ریسک ابتلا به سرطان پستان را افزایش می دهد.تحقیقات نشان داده است که ارتباط مستقیم بین تمرینات ورزشی مناسب 4 تا 7 ساعت در هفته می تواند ریسک ابتلا به سرطان سینه را به طور چشمگیری کاهش دهد.

ریسک فاکتورهایی که تازه مشخص شده اند

1. عملکرد سطح ویتامین D

تحقیقات نشان داده است که خانم هایی که سطح ویتامین D آنها پایین است در معرض بیشتری برای ابتلا به سرطان سینه هستند.

احتمالاً ویتامین D کنترل رشد نرمال سلول های سینه نقش ایفا می کند و احتمالاً می تواند رشد سلول های سرطانی را متوقف کند.

2. قرارگرفتن در معرض نور در شب

تحقیقات گسترده ای در این زمینه صورت گرفته است که نشان می دهد خانم هایی که در شیفت شب کار می کنند مثل پزشکان، پرستاران، پلیس ها و کارمندهای شیفت شب در مقایسه با خانم هایی که شیفت روز کار می کنند در معرض بیشتری از ریسک ابتلا به سرطان سینه هستند. حتی خانم های که موقیعت خانه ی آنها به صورتی است که از خیابان نور مستقیم وارد اتاق خوابشان می‌شود، در معرض بیشتری از ابتلا به سرطان سینه هستند.

3. قرار گرفتن در معرض دی اتیل استیل بسترول DES

از سال 1940 تا 1960 از DES در خانم های باردار برای جلوگیری از سقط جنین استفاده شده بعدا ثابت شد که خانم هایی که DES دریافت کرده بودند ریسک بالاتری از سرطان سینه را داشتند. همچنین خانم هایی که مادر های آنها در دوران بارداری DES گرفته بودند، در معرض بیشتری از ابتلا به سرطان سینه قرار داشته اند.

3. خوردن غذاهای ناسالم

در واقع رژیم غذایی 30-40% مسؤل بخشی از همه سرطان ها است. در واقع غذا با رژیم غذایی نمی توانید جلوی سرطان سینه را بگیرید اما بعضی از غذاها باعث می شوند بدن شما سالم تر باشه و سیستم ایمنی قوی تری داشته باشید و به شما کمک می کند در ریسک پایین تری از ابتلا به سرطان سینه قرار بگیرید. مواد غذایی گریل شده، باربیکیو شده و گوشت و ماهی دودی می توانند ریسک سرطان سینه را افزایش دهند.

4. در معرض مواد شیمیایی آرایشی بهداشتی قرارگرفتن

همانقدر که مواد آرایشی بهداشتی باعث می شود که زیباتر به نظر برسید و بوی بهتری داشته باشیم، بعضی از آنها می توانند ریسک سرطان سینه را افزایش دهند.

5. در معرض مواد شیمیایی داخل غذاها قرارگرفتن

آفت کش ها و هورمون ها و آنتی بیوتیک هایی که برای محصولات زراعی و دام وطیور استفاده می شود برای سلامت انسان ها مشکلات زیادی را به وجود می آورد و یکی از بزرگ ترین نگرانی های جامعه امروزی است و به وضوح ریسک سرطان سینه را در خانم ها افزایش می دهند. هم چنین جیوه ی موجود در غذاهای دریایی و مواد صنعتی و شیمیایی که در بسته بندی محصولات غذایی استفقاده می شوند ریسک سرطان سینه را افزایش می دهند.

6. مواد شیمیایی داخل مواد پلاستیکی

تحقیقات جدید به طور قطع نشان داده است که مواد شیمیایی داخل محصولات پلاستیکی مثل بیسفنول (BPA)Aریسک سرطان سینه را افزایش می دهد.

علائم سرطان سینه کدامند؟

- تغییر اندازه و شکل سینه و تورم بافت سینه، لمس توده در آن یا ضخیم شدن آن

- درد در ناحیه نوک سینه یا خود سینه

- پوسته پوسته شدن سینه یا نوک آن یا وجود خارش در سینه

- تغییر رنگ بافت یا نوک سینه به قرمز یا نارنجی

- گرم و سفت شدن بافت سینه

- ترشحات از سینه به خصوص اگر حاوی خون باشد.

- تو رفتن نوک سینه

خانم های سالمی که سابقه سرطان سینه در خانواده آنها وجود ندارد باید از 35 تا 40 سالگی غربالگری سرطان سینه را سالانه شروع کنند.

از 40 سالگی تا 54 سالگی هر سال این غربالگری توسط ماموگرافی انجام شود و اگر همه چیز نرمال بود از 55 سالگی به بعد ماموگرافی هر 2 سال انجام شود. بعد از 75 سالگی هر 3 سال یکبار ماموگرافی انجام شود.

خانم هایی که یکی از بستگان درجه یک آنها (مادر- خواهر- دختر) مبتلا به سرطان سینه بوده است، سن شروع ماموگرافی باید 5 سال زودتر از سنی که بستگانش مبتلا شده بودند انجام شود و ماموگرافی در این خانم ها باید همراه با سونوگرافی و با فواصل کوتاه تر انجام شود.

غربالگری و ماموگرافی از حدود 30% مرگ و میر های ناشی از سرطان پستان جلوگیری می کند.

خود آزمایی ماهیانه

تمام خانم ها باید به طور معین یک روز در ماه را برای معاینه پستان هایشان در نظر بگیرند.

این روز بهتر است در پایان دوره قاعدگی یا چند روز پس ازآن باشد اما زنان یائسه هم باید این معاینه ماهانه را خودشان انجام دهند.